Pierwsza wzmianka o drewnianym budynku "szkoły przy kościele" pochodzi z 1685 roku. Rektor prowadził wtedy naukę w niezrozumiałym dla większości uczniów języku niemieckim. Dopiero Wiosna Ludów (1848) realizuje w Jabłonkowie postulat wielkiego Czecha, nauczyciela Jana A. Komenskiego (1592 - 1672), który twierdził, iż: "Nauka w szkołach powinna odbywać się w języku macierzystym". W Jabłonkowie uczono w języku polskim, co było niewątpliwie zasługą ks. W. Piontka.

W roku 1883, przy strzałach z moździerzy, mszy świętej polowej, otwarto nowowybudowany (murowany) budynek szkoły. Burmistrz miasta Antoni Auschwitzer z wielkimi honorami przekazał klucze kierownikowi Janowi Netterowi. Czteroklasowa, później pięcioklasowa, utrakwistyczna szkoła pod kierownictwem następcy Nettera, Franciszka Błażeja, przetrwała do końca pierwszej wojny światowej (1918). Do rozstrzygnięcia i ustabilizowania się polsko-czeskiej granicy państwowej na rzece Olzie (1920), w latach 1918 - 1921 szkoła "przy kościele" była jedyną szkołą w Jabłonkowie. Nauka odbywała się wyłącznie w języku polskim.

W roku szkolnym 1920 - 1921 naukę pobierało tutaj 590 uczniów. Rok 1921, w historii przełomowy, otwiera nową kartę narodowościowego już szkolnictwa w Jabłonkowie. Po raz pierwszy czeska strona powołuje do życia 1. klasę szkoły czeskiej, której miejsca użycza szkoła "przy kościele". Następny nowy rok szkolny czeska szkoła inauguruje już we własnym, nowowybudowanym budynku. Kierownictwo czeskiej szkoły obejmuje dotychczasowy kierownik polskiej szkoły "przy kościele" Karol Smyczek. W tym samym roku (1922) ustanawia się założycielski komitet szkoły nowego typu (wydziałowej) dla polskiej  młodzieży Jabłonkowa i okolicy. Komitet w składzie: Jerzy Cienciała, Izydor Kopecki, Szczepan Sikora, Paweł Jeżowicz i Jan Kostelnoszek wnosi do czeskich władz szkolnych podanie o założenie takiej szkoły. Podanie załatwione zostaje odmownie z uzasadnieniem braku środków finansowych. Komitet nie rezygnuje. Po czteroletnich zmaganiach władze czeskie wydają zgodę na otwarcie szkoły prywatnej. 

W roku 1883, przy strzałach z moździerzy, mszy świętej polowej, otwarto nowowybudowany (murowany) budynek szkoły. Burmistrz miasta Antoni Auschwitzer z wielkimi honorami przekazał klucze kierownikowi Janowi Netterowi. Czteroklasowa, później pięcioklasowa, utrakwistyczna szkoła pod kierownictwem następcy Nettera, Franciszka Błażeja, przetrwała do końca pierwszej wojny światowej (1918). Do rozstrzygnięcia i ustabilizowania się polsko-czeskiej granicy państwowej na rzece Olzie (1920), w latach 1918 - 1921 szkoła "przy kościele" była jedyną szkołą w Jabłonkowie. Nauka odbywała się wyłącznie w języku polskim.

W roku szkolnym 1920 - 1921 naukę pobierało tutaj 590 uczniów. Rok 1921, w historii przełomowy, otwiera nową kartę narodowościowego już szkolnictwa w Jabłonkowie. Po raz pierwszy czeska strona powołuje do życia 1. klasę szkoły czeskiej, której miejsca użycza szkoła "przy kościele". Następny nowy rok szkolny czeska szkoła inauguruje już we własnym, nowowybudowanym budynku. Kierownictwo czeskiej szkoły obejmuje dotychczasowy kierownik polskiej szkoły "przy kościele" Karol Smyczek. W tym samym roku (1922) ustanawia się założycielski komitet szkoły nowego typu (wydziałowej) dla polskiej  młodzieży Jabłonkowa i okolicy. Komitet w składzie: Jerzy Cienciała, Izydor Kopecki, Szczepan Sikora, Paweł Jeżowicz i Jan Kostelnoszek wnosi do czeskich władz szkolnych podanie o założenie takiej szkoły. Podanie załatwione zostaje odmownie z uzasadnieniem braku środków finansowych. Komitet nie rezygnuje. Po czteroletnich zmaganiach władze czeskie wydają zgodę na otwarcie szkoły prywatnej. 

W roku 1883, przy strzałach z moździerzy, mszy świętej polowej, otwarto nowowybudowany (murowany) budynek szkoły. Burmistrz miasta Antoni Auschwitzer z wielkimi honorami przekazał klucze kierownikowi Janowi Netterowi. Czteroklasowa, później pięcioklasowa, utrakwistyczna szkoła pod kierownictwem następcy Nettera, Franciszka Błażeja, przetrwała do końca pierwszej wojny światowej (1918). Do rozstrzygnięcia i ustabilizowania się polsko-czeskiej granicy państwowej na rzece Olzie (1920), w latach 1918 - 1921 szkoła "przy kościele" była jedyną szkołą w Jabłonkowie. Nauka odbywała się wyłącznie w języku polskim.

W roku szkolnym 1920 - 1921 naukę pobierało tutaj 590 uczniów. Rok 1921, w historii przełomowy, otwiera nową kartę narodowościowego już szkolnictwa w Jabłonkowie. Po raz pierwszy czeska strona powołuje do życia 1. klasę szkoły czeskiej, której miejsca użycza szkoła "przy kościele". Następny nowy rok szkolny czeska szkoła inauguruje już we własnym, nowowybudowanym budynku. Kierownictwo czeskiej szkoły obejmuje dotychczasowy kierownik polskiej szkoły "przy kościele" Karol Smyczek. W tym samym roku (1922) ustanawia się założycielski komitet szkoły nowego typu (wydziałowej) dla polskiej  młodzieży Jabłonkowa i okolicy. Komitet w składzie: Jerzy Cienciała, Izydor Kopecki, Szczepan Sikora, Paweł Jeżowicz i Jan Kostelnoszek wnosi do czeskich władz szkolnych podanie o założenie takiej szkoły. Podanie załatwione zostaje odmownie z uzasadnieniem braku środków finansowych. Komitet nie rezygnuje. Po czteroletnich zmaganiach władze czeskie wydają zgodę na otwarcie szkoły prywatnej. 

1 września 1926 roku w szkole "przy kościele" otwarto pierwsze dwie klasy Polskiej Szkoły Wydziałowej w Jabłonkowie. Do nowootwartej, prywatnej "wydziałówki" wrócili uczniowie, którzy chodzili do szkoły bystrzyckiej. 
Na darowanej parceli Danka (naprzeciw dawnego Sądu Powiatowego w Jabłonkowie), w rekordowym czasie jedenastu miesięcy, ze składek polskiego społeczeństwa (200 tys. Kčs) i 1 miliona koron Macierzy Szkolnej w Czechosłowacji, wybudowano nowoczesny gmach Polskiej Szkoły Wydziałowej im. H. Sienkiewicza. Otwarcie nowej szkoły nastąpiło 9 września 1928 roku. Odtąd nowa placówka stała się kuźnicą polskiego szkolnictwa (z wyjątkiem niemieckiej okupacji 1939 - 1|945) aż do roku 1953. 1 stycznia 1949 roku (po wydarzeniach lutowych) w życie wchodzi nowa ustawa szkolna, która zmienia dotychczasowy podział (szkoły ludowe i wydziałowe) w jednolity system szkoły podstawowej. 2 września 1974 roku pozostał w pamięci jako wielkie wydarzenie, bowiem nastapiło wtedy otwarcie nowej szkoły nad Olzą. W jednym skrzydle, należącym do polskiej szkoły, mieściły się pracownie dla uczniów klas 6 - 9, gabinety, pokój nauczycielski. Wspólne z czeską szkołą były dwie stołówki, sale gimnastyczne oraz boisko  szkolne. 

Po roku 2000 z pomysłem stworzenia szkoły podstawowej pod jednym dachem dla wszystkich uczniów wystąpiła ówczesna dyrektor szkoły pani Sylwia Mrózek wraz z przedstawicielami Macierzy Szkolnej. Zaproponowano wyremontować i rozbudować stary budynek szkoły przy ulicy Szkolnej. W roku 2005 władze miasta w ramach projektu modernizacji szkolnictwa w Jabłonkowie wyraziły zgodę na przeprowadzenie remontu i rozbudowę szkoły. Zakończenie potężnej inwestycji było możliwe dzięki wsparciu burmistrza miasta Petra Sagitariusa - miłośnika twórczości Sienkiewicza oraz niestrudzonych działań i zabiegów dyrektora Bogusława Słowioczka.

Uroczyste otwarcie nowoczesnej siedziby - po raz pierwszy w historii polskiej szkoły - dla wszystkich uczniów nastąpiło 20 kwietnia 2006 roku.W ramach remontu kapitalnego został zrekonstruowany stary budynek, dobudowana nowa część oraz uporządkowane przyległe tereny. W rezultacie powstało nowe piętro nad dawnym obiektem, w przybudówce nowe pomieszczenia: sala gimnastyczna, klasy, stołówka, winda dla uczniów niepełnosprawnych, a obok budynku nowe boisko i ciągi komunikacyjne.Uczniowie klas 1 - 5 rozpoczęli naukę już na początku czerwca, we wrześniu dołączyli do nich starsi koledzy. 

Rok szkolny 2006/2007 był pierwszym rokiem spędzonym pod wspólnym dachem Szkoły Podstawowej im. H.  Sienkiewicza w Jabłonkowie.

Pierwszym dyrektorem szkoły w Jabłonkowie był Rudolf Paszek (1926 - 1938), w latach 1938 - 1939 Franciszek Szymonik. W czasie okupacji budynek szkoły był siedzibą niemieckiej NSDAP, później i Wermachtu. Po drugiej wojnie światowej szkołę prowadzili: Karol Piegza (1945 - 1960), Gustaw Słowik (1960 - 1976), Jan Cieślar (1976 - 1990), Sylwia Mrózek (1990 - 2000), Bogusław Słowioczek (2000 - 2009). Od 1 stycznia 2009 roku szkołą kieruje Urszula Czudek.